Tại sao hệ quản trị lại là một yếu tố cực kỳ quan trọng đối với hệ sinh thái tiền điện tử
Tìm hiểu mô hình quản trị của quốc gia tự do để hiểu xu hướng quản trị của tiền số
Trong khi các loại tiền kỹ thuật số có một chút tiến bộ về mặt công nghệ thì Dash tiến hoá trong cả các khía cạnh kinh tế, công nghệ và có vẻ nó đang dần dần tiến hoá về cả mặt chính trị nữa. Cơ chế quản trị của Dash càng ngày càng được hoàn thiện. Để tìm hiểu hướng phát triển trong tương lai của Dash chúng ta không thể không tìm hiểu những động lực chính trị nào đã giúp cho các quốc gia trở nên hùng mạnh, và nhờ đó chúng ta có thể phán đoán được hướng phát triển của các loại tiền kỹ thuật số trong tương lai.
Trong khi các loại tiền kỹ thuật số có một chút tiến bộ về mặt công nghệ thì Dash tiến hoá trong cả các khía cạnh kinh tế, công nghệ và có vẻ nó đang dần dần tiến hoá về cả mặt chính trị nữa. Cơ chế quản trị của Dash càng ngày càng được hoàn thiện. Để tìm hiểu hướng phát triển trong tương lai của Dash chúng ta không thể không tìm hiểu những động lực chính trị nào đã giúp cho các quốc gia trở nên hùng mạnh, và nhờ đó chúng ta có thể phán đoán được hướng phát triển của các loại tiền kỹ thuật số trong tương lai.
Hiện tại mối liên hệ giữa tiền điện tử với chính trị còn chưa nhiều, nhưng nếu bạn suy nghĩ kỹ đến những mâu thuẫn nội tại trong các cộng đồng như của Bitcoin, Ethereum, và Dash chắc hẳn bạn sẽ thấy rằng sự cần thiết phải có cơ chế quản trị phi tập trung cho nó. Nếu chỉ có công nghệ phi tập trung thôi thì vẫn chưa đủ vì con người về bản chất là tham lam và càng ngày muốn thâu tóm quyền lực cho mình nhiều hơn.
Vậy chúng ta hãy cùng tìm hiểu kiến trúc của những quốc gia tự do và vì sao kiến trúc đó đã tạo động lực để mỗi công dân đều tích cực đóng góp vào sự phát triển của xã hội. Và nếu điều này áp dụng cho các loại tiền điện tử, hẳn nó sẽ trở thành vô cùng lớn mạnh hơn hiện nay rất nhiều.
Hiến pháp là mẹ của các luật
Hiến pháp xác định các quyền cơ bản của mỗi người dân (hay còn gọi nhân quyền). Điều này là cực kỳ quan trọng vì nó là yếu tố cơ bản nhất để mỗi người dân hiểu và kiểm soát lại những thể chế quản trị họ. Ở các nước tiến bộ thì có xác định các quyền cơ bản như quyền tự do ngôn luận, tự do cư trú, tự do lập hội, quyền sở hữu tài sản... và ở một một nước tiến bộ nhất là Mỹ thì người ta còn xác định rõ quyền sở hữu vũ khí. Xác định rõ các quyền này giúp ai cũng hiểu mình có quyền gì và người khác không thể xâm phạm nó. Nó cũng giúp người dân biết rõ rằng nếu quốc hội có ra luật mà tước bỏ các quyền này của họ thì họ sẽ đấu tranh để bảo vệ quyền của mình. Hoặc nếu chính phủ có lạm dụng quyền hạn của họ mà ảnh hưởng đến quyền cá nhân của họ thì họ biết mà kiện lại chính phủ.
Có thể nói nhân quyền chính là nền móng của một quốc gia. Quốc gia được xây dựng trên nền tảng nhân quyền vững chắc như xây nhà trên nền đá vững vàng. Còn quốc gia nào không dựa trên nền tảng nhân quyền vững chắc cũng giống như xây nhà trên cát, khi gặp bão gió và mưa lớn sẽ dễ bị sụp đổ hoặc cuốn trôi.
Giả sử bạn sở hữu một loại coin có giá trị như Bitcoin mà không có một nền tảng hiến pháp chặt chẽ thì có thể trong một bản nâng cấp nào đó lập trình viên cho phép họ tước đoạt của bạn 50% giá trị thì bạn cảm thấy thế nào?
Sau khi có nền tảng vững chắc về nhân quyền, hiến pháp còn quy định rõ những cơ chế quản trị của quốc gia và những ràng buộc để không cho ai đó lạm quyền mà làm tổn hại đến lợi ích của người dân.
Hiến pháp cũng quy định rõ cơ chế để bảo vệ chính hiến pháp để nó không bị thay đổi cho mục đích thâu tóm quyền lực của ai đó.
Trong Bitcoin thì cơ chế 51% để chống tiêu lặp (double spending) được coi là hiến pháp của nó, còn hiến pháp Dash thì mở rộng hơn trong đó quy định quyền bỏ phiếu của masternode, cơ chế để một đề xuất được thông qua...
Tam quyền phân lập - Một cơ chế phân quyền ràng buộc nhau
Tam quyền phân lập là nói đến một cơ chế quản trị gồm 3 thành phần độc lập nhau, kiểm soát lẫn nhau là lập pháp, hành pháp, và tư pháp. Mỗi thành phần có một vai trò và nhiệm vụ riêng sao cho có thể kiểm soát lẫn nhau một cách chặt chẽ để không cho ai đó có thể lạm quyền làm tổn hại những quyền và lợi ích của người dân.
Lập pháp: là nơi tạo ra các luật, nhưng lập pháp lại không được phép thực thi những luật mà mình tạo ra. Nếu nó được lập ra luật và được thực hiện các luật đó thì rất dễ nó lạm dụng quyền lợi đó khiến làm tổn hại đến những thành phần khác.
Hành pháp: là cơ quan thực hiện luật pháp đã được thiết lập, nhưng nó lại không được phép thay đổi luật.
Tư pháp: là để trừng trị tội phạm và giải quyết sự xung đột giữa các cá nhân và xử án chỉ tuân theo pháp luật. Nó cũng không có quyền thay đổi luật.
Ở Bitcoin không có cơ chế tam quyền phân lập mà quyền lực chỉ có nằm ở 2 bên. Một là các lập trình viên có thể thay đổi hoặc cải tiến thuật toán và một là các "thợ mỏ" là những người thực hiện việc xác thực giao dịch.
Còn ở Dash có cơ chế tam quyền phân lập giữa những lập trình viên, những thợ mỏ, và các chủ masternode.
Hệ thống ngân hàng trung ương độc lập
Ngân hàng trung ương là một cơ quan có nhiệm vụ quản lý và điều tiết hệ thống tiền tệ cho nền kinh tế. Nó cũng được phép phát hành hay nói cách khác là có thể in thêm tiền. Đối với những xã hội ít tiến bộ thì thường hệ thống ngân hàng là một nhánh trong hệ thống hành pháp. Nhưng ở những quốc gia tiến bộ thì hệ thống ngân hàng trung ương độc lập với 3 nhánh quyền lực nêu trên.
Ngân hàng trung ương có thể đưa ra những quy định đối với các ngân hàng thương mại về tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Nếu tỷ lệ dự trữ bắt buộc tăng thì lượng tiền lưu thông ít đi, và khi đó sẽ khiến cho giá trị đồng tiền tăng lên. Nếu tỷ lệ dự trữ bắt buộc giảm đi thì lượng tiền lưu thông có thêm nhiều hơn và giá trị đồng tiền giảm xuống.
Cơ chế kiểm soát và tạo động lực của cấu trúc quản trị
Cơ chế kiểm soát quyền lực lẫn nhau của các nhánh quản trị này giúp tránh sự lạm quyền hoặc thâu tóm quyền lực. Nhưng nó cũng có tác dụng tạo động lực để các thành phần hoạt động một cách tích cực để cho cả hệ thống phát triển mạnh mẽ hơn.
Bằng việc bảo vệ quyền tự do và sở hữu tài sản của người dân, nó kích thích người dân sáng tạo và tích cực làm việc để tạo ra sản phẩm và dịch vụ làm tăng thu nhập cho mình nhưng cũng giúp xã hội phát triển.
Lập pháp không được thực thi pháp luật của mình hay xét xử, còn hành pháp lại không được tạo ra luật và cũng không được xét xử, còn tư pháp không được tạo ra luật và cũng không được hành luật nên ràng buộc nhau chống lạm quyền.
Ở quốc gia tiến bộ chính quyền không được phép tham gia kinh doanh. Điều này đảm bảo công bằng đối với các doanh nghiệp tư nhân. Nhưng vì chính quyền chỉ sống bằng nguồn thuế nên nó phải có động lực tích cực giúp cho các doanh nghiệp và người dân phát triển từ đó mới thu được nhiều thuế hơn. Nếu người dân và doanh nghiệp nghèo đi thì nguồn thu thuế của nó cũng bị giảm. Nếu nó tăng tỷ lệ thu thuế thì làm cho doanh nghiệp còn ít tiền để đầu tư nên kinh doanh khó khăn hơn và thu nhập giảm, và khi đó thu nhập người lao động cũng giảm và tổng thuế mà nó thu được cũng bị giảm theo.
Các loại tiền số cũng cần học các cơ chế quản trị theo quy luật thị trường để bàn tay vô hình thúc đẩy các thành phần giúp cho hệ sinh thái của nó lớn mạnh hơn. Bởi vậy bên cạnh yếu tố công nghệ và quảng bá thì cơ chế quản trị lại là điều cực kỳ quan trọng. Nhưng để hiểu nó thật không dễ và ít người tìm hiểu kỹ thuật hay đầu cơ lại tìm hiểu về nó. Nhưng một khi tìm hiểu về nó, bạn sẽ có cách nhìn tốt hơn về tương lai phát triển của các loại tiền số.
Chúc các bạn khám phá được những cách tốt để nhìn thấy tương lai.
Hiến pháp xác định các quyền cơ bản của mỗi người dân (hay còn gọi nhân quyền). Điều này là cực kỳ quan trọng vì nó là yếu tố cơ bản nhất để mỗi người dân hiểu và kiểm soát lại những thể chế quản trị họ. Ở các nước tiến bộ thì có xác định các quyền cơ bản như quyền tự do ngôn luận, tự do cư trú, tự do lập hội, quyền sở hữu tài sản... và ở một một nước tiến bộ nhất là Mỹ thì người ta còn xác định rõ quyền sở hữu vũ khí. Xác định rõ các quyền này giúp ai cũng hiểu mình có quyền gì và người khác không thể xâm phạm nó. Nó cũng giúp người dân biết rõ rằng nếu quốc hội có ra luật mà tước bỏ các quyền này của họ thì họ sẽ đấu tranh để bảo vệ quyền của mình. Hoặc nếu chính phủ có lạm dụng quyền hạn của họ mà ảnh hưởng đến quyền cá nhân của họ thì họ biết mà kiện lại chính phủ.
Có thể nói nhân quyền chính là nền móng của một quốc gia. Quốc gia được xây dựng trên nền tảng nhân quyền vững chắc như xây nhà trên nền đá vững vàng. Còn quốc gia nào không dựa trên nền tảng nhân quyền vững chắc cũng giống như xây nhà trên cát, khi gặp bão gió và mưa lớn sẽ dễ bị sụp đổ hoặc cuốn trôi.
Giả sử bạn sở hữu một loại coin có giá trị như Bitcoin mà không có một nền tảng hiến pháp chặt chẽ thì có thể trong một bản nâng cấp nào đó lập trình viên cho phép họ tước đoạt của bạn 50% giá trị thì bạn cảm thấy thế nào?
Sau khi có nền tảng vững chắc về nhân quyền, hiến pháp còn quy định rõ những cơ chế quản trị của quốc gia và những ràng buộc để không cho ai đó lạm quyền mà làm tổn hại đến lợi ích của người dân.
Hiến pháp cũng quy định rõ cơ chế để bảo vệ chính hiến pháp để nó không bị thay đổi cho mục đích thâu tóm quyền lực của ai đó.
Trong Bitcoin thì cơ chế 51% để chống tiêu lặp (double spending) được coi là hiến pháp của nó, còn hiến pháp Dash thì mở rộng hơn trong đó quy định quyền bỏ phiếu của masternode, cơ chế để một đề xuất được thông qua...
Tam quyền phân lập - Một cơ chế phân quyền ràng buộc nhau
Tam quyền phân lập là nói đến một cơ chế quản trị gồm 3 thành phần độc lập nhau, kiểm soát lẫn nhau là lập pháp, hành pháp, và tư pháp. Mỗi thành phần có một vai trò và nhiệm vụ riêng sao cho có thể kiểm soát lẫn nhau một cách chặt chẽ để không cho ai đó có thể lạm quyền làm tổn hại những quyền và lợi ích của người dân.
Lập pháp: là nơi tạo ra các luật, nhưng lập pháp lại không được phép thực thi những luật mà mình tạo ra. Nếu nó được lập ra luật và được thực hiện các luật đó thì rất dễ nó lạm dụng quyền lợi đó khiến làm tổn hại đến những thành phần khác.
Hành pháp: là cơ quan thực hiện luật pháp đã được thiết lập, nhưng nó lại không được phép thay đổi luật.
Tư pháp: là để trừng trị tội phạm và giải quyết sự xung đột giữa các cá nhân và xử án chỉ tuân theo pháp luật. Nó cũng không có quyền thay đổi luật.
Ở Bitcoin không có cơ chế tam quyền phân lập mà quyền lực chỉ có nằm ở 2 bên. Một là các lập trình viên có thể thay đổi hoặc cải tiến thuật toán và một là các "thợ mỏ" là những người thực hiện việc xác thực giao dịch.
Còn ở Dash có cơ chế tam quyền phân lập giữa những lập trình viên, những thợ mỏ, và các chủ masternode.
Hệ thống ngân hàng trung ương độc lập
Ngân hàng trung ương là một cơ quan có nhiệm vụ quản lý và điều tiết hệ thống tiền tệ cho nền kinh tế. Nó cũng được phép phát hành hay nói cách khác là có thể in thêm tiền. Đối với những xã hội ít tiến bộ thì thường hệ thống ngân hàng là một nhánh trong hệ thống hành pháp. Nhưng ở những quốc gia tiến bộ thì hệ thống ngân hàng trung ương độc lập với 3 nhánh quyền lực nêu trên.
Ngân hàng trung ương có thể đưa ra những quy định đối với các ngân hàng thương mại về tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Nếu tỷ lệ dự trữ bắt buộc tăng thì lượng tiền lưu thông ít đi, và khi đó sẽ khiến cho giá trị đồng tiền tăng lên. Nếu tỷ lệ dự trữ bắt buộc giảm đi thì lượng tiền lưu thông có thêm nhiều hơn và giá trị đồng tiền giảm xuống.
Cơ chế kiểm soát và tạo động lực của cấu trúc quản trị
Cơ chế kiểm soát quyền lực lẫn nhau của các nhánh quản trị này giúp tránh sự lạm quyền hoặc thâu tóm quyền lực. Nhưng nó cũng có tác dụng tạo động lực để các thành phần hoạt động một cách tích cực để cho cả hệ thống phát triển mạnh mẽ hơn.
Bằng việc bảo vệ quyền tự do và sở hữu tài sản của người dân, nó kích thích người dân sáng tạo và tích cực làm việc để tạo ra sản phẩm và dịch vụ làm tăng thu nhập cho mình nhưng cũng giúp xã hội phát triển.
Lập pháp không được thực thi pháp luật của mình hay xét xử, còn hành pháp lại không được tạo ra luật và cũng không được xét xử, còn tư pháp không được tạo ra luật và cũng không được hành luật nên ràng buộc nhau chống lạm quyền.
* * *
Các quy luật thị trường như bàn tay vô hình thúc đẩy các bên cùng tích cực làm việc để cải thiện đời sống của chính mình và cùng cải thiện xã hội.Các loại tiền số cũng cần học các cơ chế quản trị theo quy luật thị trường để bàn tay vô hình thúc đẩy các thành phần giúp cho hệ sinh thái của nó lớn mạnh hơn. Bởi vậy bên cạnh yếu tố công nghệ và quảng bá thì cơ chế quản trị lại là điều cực kỳ quan trọng. Nhưng để hiểu nó thật không dễ và ít người tìm hiểu kỹ thuật hay đầu cơ lại tìm hiểu về nó. Nhưng một khi tìm hiểu về nó, bạn sẽ có cách nhìn tốt hơn về tương lai phát triển của các loại tiền số.
Chúc các bạn khám phá được những cách tốt để nhìn thấy tương lai.
